Bildiğimiz üzere Oracle, Linux üzerinde koşmayı daha güvenli bulmaktadır. Bu bağlamda Oracle ile haşır neşir olacakların, Linux hakkında bilgili olması ve editörlerinden en az birisini bilmesi anlamlı olacaktır. Ben de bu yazıda elimden geldiğince en çok tercih edilen Linux editörü VI hakkında bazı bilgiler vereceğim.
VI(Visual Editor) Linux'un varsayılan metin editörüdür. Buna alternatif farklı editörler de vardır. VI bir takım komutlar sayesinde çok hızlı ve kullanışlı bir ortam sunar. İlk bakışta bu komutları bilmek külfet gibi görünse de öğrendikten sonra tek tuşla sayfanın en sonuna gitme keyfini yaşarsınız. Ya da tek tuşla 5 satırı birden silme kolaylığını görürsünüz.
Metin editörleri bir yandan metnin içeriğini girerken diğer yandan da silme, ekleme, kaydetme gibi komutları icra ederler. Ancak VI bu durumdan kaçınmıştır. Çünkü aynı anda iki işin yapılması çok daha fazla tuş kombinasyonu demektir. Bu yüzden VI komut ve ekleme modunu ayırmıştır.
Komut modunda klavye tuşları bilgisayara komutlar verir. VI ilk açıldığında varsayılan olarak komut modunda açılır. a veya i tuşları ile komut modundan ekleme moduna geçiş yapabilirsiniz.
Yazı modunda ise girilen her karakter aynı şekilde ekrandaki açmış olduğunuz dosyaya yansıtılır. ESC tuşu ile yazı modundan komut moduna geçiş yapabilirsiniz.
Ayrıca yapılan dosya işlemleri (kaydetme-çıkma, kaydetmeden çıkma gibi) gerçekleştirmek için ":" şeklinde iki nokta karakteri kullanılır. Arkasından da icra edilecek komut verilir. Buradayken de vi yazıp enter yaptığınızda tekrar vi komut moduna dönersiniz.
VI'i Başlatma
Editörü başlatmak için Linux komut satırından;
# vi dosyaismi
komutu kullanılır. Örneğin;
# vi metin
yazıp enter ile onayladığımızda karşımıza aşağıdaki gibi bir ekran çıkar;
"dosyaadi" 1000L, 40914C
şeklinde örnek olarak 1000 satırdan ve 40914 adet karakterden oluşan bir dosya olduğunu belirten bir bilgi satırı görürsünüz.
VI'ı Ekleme Moduna Alma
VI'ı ekleme moduna almak için komut modundayken şu karakterleri kullanabilirsiniz:
- İmleçten önce yazı ekleme: i
- İmlecin olduğu satırın başına yazı ekleme: I
- İmleçten sonra yazı ekleme: a
- İmlecin olduğu satırın sonuna yazı ekleme: A
- İmlecin olduğu satırın altına yeni bir satır açma: o
- İmlecin olduğu satırın üstüne yeni bir satır açma: O
Bu tuşlardan birini kullandığınızda ekranın en alt kısmında:
-- INSERT --
uyarısını görürsünüz ve ESC tuşuna basıncaya kadar yazdığınız herşey metin editöründe dosya üzerine yazılır.
İşaretçi Taşıma İşlemleri
Elbette yön tuşları ile bu işlevi gerçekleştirebilirsiniz. Bunun yanında size kolaylık sağlayacak bazı ek seçenekleriniz de aşağıdaki gibidir:
- İşaretçiyi sağa taşıma: l
Aynı zamanda işaretçi taşıma işlemlerini başına kaç harf atlanacağını rakam ile belirterek (örneğin 4l) daha hızlı atlamalar gerçekleştirebilirsiniz. Bu her yön için uygulanabilir. - İşaretçiyi sola taşıma: h
- İşaretçiyi aşağı taşıma: j
- İşaretçiyi yukarı taşıma: k
- Son satıra gitme: Shift+G
- N. satıra gitme: nG
- Satır sonuna ilerleme: end yada $
- Kelime kelime sola ilerleme: b
- Kelime kelime sağa ilerleme: w
Metin Düzenleme İşlemleri
- Kopyalama için: yy
Birden fazla satır kopyalama için: nyy - Yapıştırma: p, P
- Gerideki bir metni arama: ?metin
- İlerideki bir metni arama: /metin
- Dosyadaki bulunan metinin bir sonraki yeri: n
- Bir önceki yapılan işlemi geri al: u
- Bütün işlemleri geri al: U
- Dosyanın tamamında eski yazan yeri yeni ile değiştir: :%s/eski/yeni/cg
Metin Silme İşlemleri
Komut modundayken uygulanırlar.
- Satır satır silme: dd
Yine birden fazla satır silmek için ndd kullanılabilir. Örneğin 3 satır silmek için 3dd gibi. - Satır sonuna kadar silme: D
- İmlecin üstünde olduğu karakteri silme: x
- Kelime silme: dw
- Bir karakter yer değiştirme: r
- Kelime yer değiştirme: cw
Ekran İşlemleri
- Bir ekran ileri gitme: F
- Bir ekran geri gitme: B
- Yarım ekran ilerleme: D
- Yarım ekran gerileme: U
- Ekranı yeniden getir: L
- Ekranı yenile, silinen satırları çıkar: R
Çıkma İşlemleri
Komut modundayken uygulanmalıdır. Karakterlerden önce : (iki nokta) işareti kullanılmalıdır.
- Kaydetmeden çıkma: :w
- Kaydederek çıkma: :wq
- Farklı dosya olarak kaydetme: :w dosyaismi
- Kaydetmeden çıkma: :q!
Genel olarak en çok kullanılan komutlar bunlar olmakla birlikte üst düzey kullanıcıların ve geliştiricilerin kullandığı bir takım komutlar da vardır. Bunlar daha çok kod yazma ve geliştirme için kullanılabilen komutlardır ve editörler üzerinde farklılık gösterebilirler.
Umarım faydası olur. İyi çalışmalar!
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder